Ziemianki znane są już od czasów starożytnych. W okresie, gdy o lodówkach i zamrażarkach nikt nie słyszał, proste ziemianki stanowiły znakomity sposób na przechowywanie żywności przez wiele miesięcy. Niejednokrotnie zimą napełniano je lodem, czasem sprowadzanym z odleglejszych, zimniejszych stron, by jeszcze obniżyć panującą we wnętrzu temperaturę, co pozwalało na dłuższe przechowywanie żywności, szczególnie tej, która psuła się najszybciej. Wykorzystuje się je do dziś nie tylko w biedniejszych rejonach świata, ale też wszędzie tam, gdzie brakuje odpowiednich piwnic czy istnieje chęć – bądź potrzeba – posiadania alternatywnego bezpiecznego miejsca.
Ziemianki – kiedyś i dziś
Najstarsze ziemianki posiadały prostą konstrukcję wykopu, którego ściany i strop wzmacniano gliną i kamieniami, czasem cegłami, a następnie całość przysypywano solidną warstwą ziemi (50-100 cm). Chodziło nie tylko o wzmocnienie konstrukcji, ale też ograniczenie przenikania do wnętrza wód gruntowych. Ważne były dwie pary drzwi, ograniczające wahania temperatury i chroniące przed wiatrem. Obecnie posiadanie własnej ziemianki nie oznacza długiej i skomplikowanej pracy z murowaniem ścianek i kładzeniem izolacji przeciwwilgociowej, aby zapewnić jak najlepsze i stabilne warunki przez cały rok. Najpopularniejszym rozwiązaniem stały się gotowe ziemianki betonowe, wykonywane z mieszanek z dodatkiem środków wodouszczelniających, które mogą zapewnić wysoki poziom ochrony przez przesączaniem się wody. Mając na uwadze rodzaj ziemi i poziom wód gruntowych należy rozważyć dodatkową izolację przed wilgocią.
Co i kiedy przechowywać
W dobrze przygotowanej ziemiance panuje stała temperatura około ośmiu stopni – przez cały rok. Dzięki temu jest ona doskonałym miejscem do przechowywania żywności, także tej świeżej. W ziemiance z powodzeniem nawet przez osiem miesięcy przechowują się ziemniaki, kapusta, cebula. Przez kilka miesięcy można także przechowywać owoce, choć tu wiele zależy od konkretnych odmian. Poza żywnością surową w ziemiance ogrodowej doskonale przechowują się też różnego rodzaju kiszonki (kapusta, ogórki i wiele innych) i przetwory: dżemy, soki, powidła, kompoty. Ze względu na sprzyjającą stałą temperaturę i brak dostępu słonecznego światła jest to również odpowiednie miejsce do przechowywania win – domowych i kupnych – oraz nalewek. Takie wykorzystanie ziemianki jest popularne wśród osób, które nie posiadają odpowiednio dużej czy dostatecznie dobrze zabezpieczonej piwnicy. Ziemiankom, o ile pamięta się o dokładnym zamykaniu drzwi, nie grozi plaga gryzoni, które mogłyby naruszyć zapasy.
Ziemianka ogrodowa to również odpowiednie miejsce do przechowywania sadzeniaków czy cebulek kwiatów, bulw i kłączy bylin, co doceni każdy ogrodnik. Dzięki panującym warunkom i niskiej temperaturze odżyją one we właściwym momencie na ponowne wysadzenie do gruntu. Zbyt wcześnie wysadzone byłyby słabsze i pozbawione dobrego systemu korzeniowego. Należy pamiętać, że wnętrze ziemianki warto zdezynfekować, by zabezpieczyć rośliny przed grzybami i pleśniami. Cebulek i bylin, ze względu na wydzielanie etylenu, nie przechowuje się w tym samym miejscu co owoce i warzywa. Osoby pragnące wykorzystać ziemiankę na magazyn żywności i cebulek, powinny rozważyć posiadanie dwóch ziemianek połączonych ze sobą lub jednej dużej, za to podzielonej na dwie części i z osobną wentylacją.
Ziemianka jako schron
Ziemianki posiadają jeszcze jedną ważną funkcję, znaną także od początków ich istnienia: stanowią bardzo dobre schronienie w sytuacji, gdy potrzebne jest bezpieczne miejsce. Solidna konstrukcja, mniej lub bardziej zamaskowane wejście, stabilna temperatura i, z reguły, przechowywana w środku żywność sprawiły, że ziemianki ogrodowe przez stulecia pozwalały przetrwać najgorsze warunki. Z całą pewnością stanowią lepsze schronienie niż szałasy i namioty; chronią przed wysokimi i niskimi temperaturami, wiatrem oraz kaprysami pogody. Współcześnie ziemianki i podobne do nich niewielkie betonowe schrony zyskują rosnące uznanie wśród preppersów, którzy pragną być przygotowani na każdą ewentualność. Niewielki bezpieczny schron z dostępem do żywności i stabilnymi warunkami we wnętrzu stanowi ważny punk na liście przygotowań na niespodziewane zdarzenia.
Współczesna betonowa ziemianka to to dobra inwestycja dla osób, które cenią posiadanie własnych zapasów warzyw, owoców i przetworów, a także dla zapalonych ogrodników, troszczących się o swoje rośliny. Jest również dobrym wyborem dla tych, dla których liczy się bezpieczeństwo swoje i najbliższych.
